Hormon Testi Nedir?
Hormon testi, kandaki veya bazen idrardaki belirli hormon düzeylerinin niceliksel olarak ölçülmesini sağlayan laboratuvar analizidir. Bu testler vücudun büyüme, metabolizma, üreme, stres ve tiroid işlevleri gibi kritik süreçleri düzenleyen kimyasal mesajcıların dengesini ortaya koyar. Hormon testleri, vücuttaki bir eksikliği veya fazlalığı tespit ederek, klinik bulguların altında yatan endokrin bozuklukları tanımlamaya yardımcı olur.
Hormonlar Vücutta Hangi Görevleri Üstlenir?
Her hormon, vücudun farklı bir sistemini yönetir: FSH ve LH yumurtlama döngüsünü kontrol ederken; östrojen (E2) rahim içi yapıyı ve kemik sağlığını destekler. Progesteron gebeliğin sürdürülmesinde kritik rol oynar. Prolaktin süt üretimini başlatır, tiroid hormonları (TSH aracılığıyla regüle edilen T3/T4) metabolizmayı hızlandırır ve vücut ısısını düzenler. Kortizol stres yanıtında etkili olurken, insülin kan şekeri düzeylerini dengeler. Bu sistemler arasındaki uyum bozulduğunda adet düzensizlikleri, kilo dalgalanmaları, enerji düşüklüğü ve fertilite sorunları ortaya çıkabilir.
Hangi Durumlarda Hormon Testi Yapılır?
Adet döngüsü düzensizlikleri, kısırlık, erken menopoz şüphesi, aşırı kıllanma veya yüzdeki inflamasyon benzeri belirtiler görüldüğünde, altta yatan hormonal dengesizlikleri değerlendirmek için hormon testi istenir. Yoğun stres, ani kilo kaybı veya hormonal doğum kontrol yöntemleri sonrası ortaya çıkan şikâyetler; tiroid hastalığına bağlı yorgunluk, saçı dökülme veya kilo alımı durumlarında da tiroid fonksiyon testleri devreye girer. Aynı zamanda menopoz sonrası kanama, polikistik over sendromu veya hipofiz bezi kaynaklı baş ağrısı–görme bozukluğu öyküsü bulunan hastalarda kapsamlı hormon paneli planlanır.
Kadınlarda En Sık Bakılan Hormonlar Nelerdir? (FSH, LH, TSH, E2, Prolaktin vb.)
Adet düzenini ve ovulasyonu belirleyen FSH (Follikül Stimüle Edici Hormon) ile LH (Lüteinize Edici Hormon) değerleri, döngünün erken ve geç evrelerinde farklı normlarda seyreder. E2 olarak kısaltılan östradiol, döngü boyunca yumurta olgunlaşmasını ve endometrium kalınlaşmasını yönetirken; progesteron luteal fazda rahmi gebeliğe hazırlar. Tiroid bezi işlevini gösteren TSH, T3 ve T4 hormonları metabolik ritmi ve enerji dengesini korur. Prolaktin süt kanallarını uyararak emzirme yeteneğini kazanmayı sağlar. Gerektiğinde DHEA, testosteron, AMH (Anti-Müllerian Hormon) ve kortizol ölçümleri de jinekolojik ve adrenal kaynaklı sorunların aydınlatılmasında kullanılır.
Hormon Testi Ne Zaman Yapılır? (Adet Döngüsüne Göre Gün Seçimi)
Adet döngüsünün erken foliküler fazında, genellikle döngünün 2–5. günleri arasında FSH, LH, E2 ve TSH testi yapılır. Progesteron düzeyleri ise luteal fazda, döngünün 21–23. günleri civarında değerlendirilir; böylece yumurtlamanın gerçekleşip gerçekleşmediği anlaşılır. Prolaktin aç karnına ve sabah yataktan kalkılır kalkılmaz alınarak ölçülmeli; tiroid ve adrenal hormon testleri de genellikle sabah saatlerinde, açlık koşullarında yapılmalıdır.
Hormon Testi Nasıl Yapılır?
Hormon testi için sabah erken saatlerde aç karnına kol veni boşluğundan alınan 5–10 ml kan, özel tüplerde laboratuvara gönderilir. Numuneler –20 °C’de veya uygun saklama koşullarında muhafaza edilerek immünokimyasal analiz cihazlarında kantitatif olarak çalışılır. Bazı durumlarda gün içindeki değişkenliği görmek için 24 saatlik idrar birikimi de toplanıp hormon analizi için kullanılır.
Hormon Düzeyleri Ne Anlama Gelir?
Her hormon testi, yaş, gebelik durumu ve menstrüel faz göz önünde bulundurularak referans aralıklarıyla karşılaştırılır. Yüksek FSH ve LH, erken over yetmezliği veya menopoza işaret ederken düşük E2 adet kanamasının olmayacağını gösterir. Artmış prolaktin hipofiz kaynaklı bir tümör veya ilaç etkisini düşündürür. TSH yüksekliği hipotiroidiyi, düşük TSH ise hipertiroidiyi işaret eder. Bu sonuçların birlikte değerlendirilmesi, endokrin disfonksiyonu kesinleştirir ve uygun ilaç, yaşam tarzı veya cerrahi tedavi planının oluşturulmasını sağlar.
Hormon Testi Aç Karnına mı Yapılır?
Hormon testi sırasında doğru sonuç alabilmek için açlık koşullarına uymak esastır. Östrojen, progesteron, FSH, LH, TSH ve prolaktin gibi hormonlar sabahın erken saatlerinde, en az 8–10 saatlik açlık sonrasında alınan kan örneğinde değerlendirildiğinde referans aralıklarla uyumlu bir karşılaştırma yapılır. Adet döngüsünün standart 28 günlük siklusunda hormon testi genellikle adet gören 2–5. günler arasında yapılır; bu dönemde FSH, LH ve östradiol (E2) ölçümleri yumurtlama öncesi foliküler fazı yansıtarak yumurta rezervi ve hipofiz-ovaryum aksının işleyişine dair net bilgi verir. Progesteron ölçümü ise döngünün luteal fazı için, genellikle 21–23. günlerde yapılır. Her iki durumda da testten 12 saat öncesine kadar su dışında herhangi bir besin veya sıvı alımı kısıtlanmalı, kahve, çay ya da meyve suyu gibi içecekler kesinlikle tüketilmemelidir. Aç karnına kan alımı, hem glukoz hem de hormon dallanmasının gün içi dalgalanmalarından arındırılmış, stabil bir bazal değer sunar.
Hormon Testi Fiyatları 2025
2025 yılı itibarıyla özel laboratuvar ve hastane paketlerinde; temel hormon paneli (FSH, LH, E2, progesteron, prolaktin, TSH) muayene, ultrason ve laboratuvar analizini içeren kombine paketler 3.000 ₺ ile 4.500 ₺ arasında fiyatlandırılmaktadır. Tek başına kan örneği ile yapılan yalnızca hormon analizi paket ücretleri 1.200 ₺ – 2.000 ₺ bandında sunulur. İleri tetkik gerektiren AMH, DHEA-S veya 24 saatlik idrar kortizol ölçümü gibi ek testler paket fiyatını 500 ₺ – 1.000 ₺ kadar yükseltebilir. SGK kapsamındaki devlet hastanelerinde standart hormon testleri ve rutin ultrasonografinin ücretsiz olduğu, yalnızca ek tetkikler için katılım payı alınabildiği göz önünde bulundurulmalıdır. Ödeme planları ve taksit seçenekleri hastaneden hastaneye farklılık gösterir; detaylı bilgi ve kişiye özel teklif için başvurduğunuz merkezin hasta danışma birimiyle iletişime geçmeniz tavsiye edilir.
Sık Sorulan Sorular
Hormon Testi Sonuçları Ne Kadar Sürede Çıkar?
Kan örneğinin alındığı laboratuvarda hormon analizleri, kullanılan test cihazları ve çalışılan numune yoğunluğuna bağlı olarak genellikle 24–48 saat içinde tamamlanır. Bazı referans merkezlerde öncelikli işleme alınan örnekler 12–24 saatte raporlanabilir. Komple bir panel (FSH, LH, E2, progesteron, prolaktin, TSH) istendiğinde bunların her birinin çalışılma süresi birbirine yakın olmakla birlikte, panik değerleri ortaya çıkan krit tahliller öncelikli işlenir. Sonuçlar dijital ortamda hekiminize iletilir; sistem üzerinden görüp yorumlayabileceğiniz gibi hasta danışmanlığı birimi veya laboratuvar raporuyla yazılı belge halinde de teslim alabilirsiniz.
Adet Düzensizliğinde Hangi Hormonlara Bakılır?
Adet periyodunun erken fazındaki 2.–5. günler arasında bakılan hormonlar arasında FSH ve LH, yumurtlama uyarısını ve foliküler fazdaki yumurta gelişimini gösterir. E2 (östradiol) düzeyi, rahim içi durum ve folikül olgunlaşmasının biyokimyasal yansımasını verir. Luteal fazda (21.–23. günler) progesteron düzeyi ölçülerek ovulasyonun gerçekleşip gerçekleşmediği anlaşılır. Tiroid dengesini görmek için TSH testi, prolaktin aşırı salgılanması öyküsü varsa prolaktin düzeyi; insülin direnci veya PCOS şüphesi olanlarda açlık insülin ve glukoz değerleri de değerlendirilir. İleri tetkik gerektiren durumlarda AMH (Anti-Müllerian Hormon) yumurtalık rezervini, DHEA-S ise adrenal androjeni ölçmek için çalışılabilir.
Hormon Testleri Kısırlığı Belirler mi?
Hormon testleri, kısırlığın hormon dengesizliklerinden kaynaklanan bileşenlerini açığa çıkarır; örneğin yüksek FSH veya düşük östradiol yumurtalık rezervinin azaldığını, anovulasyona bağlı düşük progesteron ise ovulasyon eksikliğini işaret eder. Ancak kısırlık çok boyutlu bir sorundur ve sadece hormon paneli kesin bir infertilite tanısı koymaz. Fallop tüp açıklığı, sperm kalitesi, rahim şekil bozuklukları ve genetik faktörler gibi başka parametrelerin de incelenmesi gerekir. Dolayısıyla hormon testleri, infertilite değerlendirme paketinin önemli bir parçası olmakla birlikte tek başına “kısırlığı” değil, kısırlık etiyolojisindeki endokrin kaynaklı unsurları ortaya koyar.